chooseyourself.me

Untuk memenuhi pemakanan kanak-kanak dengan betul, anda bukan sahaja perlu melihat keperluan makronutrien seperti karbohidrat, protein, lemak, dan serat, mereka juga penting. Tetapi jangan lupa bahawa pengambilan mikronutrien anak juga mesti dipenuhi dengan betul, salah satunya adalah vitamin. Sebenarnya, seberapa penting fungsinya agar anak tidak kekurangan pengambilan vitamin? Penting juga untuk diperhatikan pelbagai gejala kekurangan vitamin pada kanak-kanak.

Apakah faedah vitamin untuk pertumbuhan dan perkembangan anak?

Vitamin adalah kumpulan nutrien yang masih diperlukan oleh tubuh walaupun jumlahnya tidak terlalu banyak. Sebabnya, vitamin berfungsi untuk menyokong pertumbuhan dan perkembangan tubuh anak secara keseluruhan.

Bermula dari menguatkan sistem ketahanan badan, menyokong pelbagai fungsi sel dan organ, hingga menyokong perkembangan otak. Sebaliknya, ketika anak-anak kekurangan asupan vitamin, pasti ada halangan dalam proses pertumbuhan dan perkembangannya, malah dapat mengganggu fungsi tubuh

Oleh itu, sangat sesuai untuk menyediakan pelbagai makanan kepada anak-anak setiap hari untuk memenuhi keperluan vitamin mereka.

Gejala kekurangan vitamin pada kanak-kanak

Terdapat 6 jenis vitamin dengan kadar kecukupan yang berbeza untuk setiap peringkat umur kanak-kanak. Termasuk vitamin A, B, C, D, E, dan K. Berdasarkan sifat kelarutannya, semua jenis vitamin dibahagikan kepada 2 kumpulan, iaitu:

Vitamin larut lemak

Seperti namanya, vitamin larut lemak adalah jenis vitamin yang mudah larut atau menyatu dengan lemak. Menariknya, faedah yang diberikan dari vitamin larut lemak cenderung lebih baik apabila dimakan bersama dengan makanan kaya lemak.

Pelbagai jenis vitamin larut lemak, iaitu vitamin A, D, E, dan K. Kekurangan pengambilan vitamin ini pada kanak-kanak akan menyebabkan pelbagai tanda dan gejala, seperti:

1. Vitamin A

Keperluan untuk vitamin A pada setiap kumpulan umur kanak-kanak:

• 0-6 bulan: 375 mikrogram (mcg)
• Umur 7-11 bulan: 400 mcg
• Berumur 1-3 tahun: 400 mcg
• Berumur 4-6 tahun: 375 mcg
• Berumur 7-9 tahun: 500 mcg
• Berumur 10-18 tahun: kanak-kanak lelaki dan perempuan 600 mcg

Secara keseluruhan, vitamin A penting untuk menjaga kesihatan mata pada kanak-kanak. Selain itu, memenuhi keperluan vitamin A kanak-kanak juga membantu mencegah jangkitan, menjaga kulit yang sihat, sistem saraf, otak, tulang dan gigi.

Itulah sebabnya, kekurangan pengambilan vitamin A pada kanak-kanak berisiko menyebabkan masalah penglihatan, seperti rabun malam. Sekiranya kekurangan vitamin A pada kanak-kanak berlanjutan, ia boleh menyebabkan penurunan fungsi kornea dan menyebabkan kebutaan.

Melancarkan dari WHO, risiko penyakit berjangkit seperti cirit-birit dan campak juga akan meningkat. Pelbagai gejala apabila pengambilan vitamin A pada kanak-kanak kurang, termasuk:

• Kulit dan mata kering
• Kesukaran melihat pada waktu malam dan tempat gelap
• Masalah dengan saluran pernafasan
• Masa penyembuhan luka perlahan

Sumber makanan vitamin A

Sebelum kekurangan vitamin A pada kanak-kanak bertambah buruk, anda harus meningkatkan pengambilan sumber makanan vitamin A setiap hari.

Anda boleh menyediakan sumber haiwan seperti telur, susu, keju, marjerin, dan minyak ikan, hati sapi, dan ikan. Manakala sumber sayur boleh didapati dari lobak merah, tomato, daun selasih, bayam, daun betik, dan lain-lain.

2. Vitamin D

Keperluan untuk vitamin D pada setiap kumpulan umur kanak-kanak:

• 0-6 bulan: 5 mcg
• 7-11 bulan: 5 mcg
• Berumur 1-3 tahun: 15 mcg
• Berumur 4-6 tahun: 15 mcg
• Berumur 7-9 tahun: 15 mcg
• Berumur 10-18 tahun: lelaki dan perempuan 15 mcg

Vitamin D diperlukan untuk menyokong pelbagai fungsi badan pada kanak-kanak. Bermula dari menjaga tulang dan gigi yang sihat, menguatkan sistem imun, dan menjaga jantung dan paru-paru yang sihat. Sayangnya, tidak kerap pengambilan vitamin D kanak-kanak, mengakibatkan timbulnya pelbagai masalah kesihatan.

Kanak-kanak terdedah kepada riket, yang menjadikan tulang lembut dan mudah dibengkokkan. Tulang kaki juga biasanya akan mengubah bentuk huruf O atau X. Bukan hanya itu, kekurangan pengambilan vitamin D boleh menyebabkan kekejangan otot dan kerosakan gigi.

Vitamin D tidak dapat dihasilkan oleh tubuh sendiri, tetapi mesti diperoleh dari makanan harian dan cahaya matahari. Setelah terdedah kepada cahaya matahari, maka proses pembentukan vitamin D di dalam badan menjadi aktif.

Kekurangan pengambilan vitamin D pada kanak-kanak dicirikan oleh munculnya beberapa gejala seperti:

• Kesukaran bernafas
• Kekejangan otot
• Tulang tengkorak dan kaki lembut, malah kelihatan melengkung
• Kesakitan dan kelemahan pada otot kaki
• Gigi perlahan
• Rambut yang hilang atau rosak
• Mudah dijangkiti jangkitan pernafasan

Sumber makanan vitamin D

Kanak-kanak yang kekurangan vitamin D dapat dirawat dengan meningkatkan pengambilan vitamin D setiap hari dari makanan. Sumber makanan yang tinggi vitamin D termasuk kuning telur, marjerin, minyak ikan, susu, keju, salmon, minyak jagung, cendawan, tuna, dan lain-lain.

Selain makanan, juga memenuhi keperluan anak-anak yang kekurangan vitamin D dengan kerap terkena cahaya matahari. Contohnya berjemur pada waktu pagi dan petang. Atau jemput anak kecil anda bermain di luar rumah pada waktu pagi, ketika dia sudah cukup tua.

3. Vitamin E

Keperluan untuk vitamin E pada setiap kumpulan umur kanak-kanak:

• 0-6 bulan: 4 miligram (mg)
• Umur 7-11 bulan: 5 mg
• Umur 1-3 tahun: 6 mg
• Umur 4-6 tahun: 7 mg
• Umur 7-9 tahun: 7 mg
• Berumur 10-12 tahun: kanak-kanak lelaki dan perempuan 11 mcg
• Berumur 13-15 tahun: kanak-kanak lelaki 12 mcg dan perempuan 15 mcg
• Berumur 16-18 tahun: lelaki dan perempuan 15 mcg

Dalam jumlah yang mencukupi, pengambilan vitamin E bertindak sebagai antioksidan yang akan membantu melindungi sel-sel tubuh dari serangan radikal bebas. Radikal bebas adalah sebatian yang boleh menyebabkan penyakit berbahaya, seperti barah.

Sebaliknya, kekurangan vitamin E pada kanak-kanak boleh menyebabkan gangguan neurologi dan retina. Kejadian kanak-kanak kekurangan vitamin E sebenarnya jarang berlaku. Keadaan ini hanya akan muncul apabila badan anak tidak mendapat pengambilan vitamin E dalam jangka masa yang lama.

Kekurangan pengambilan vitamin E pada kanak-kanak dicirikan oleh kemunculan gejala, iaitu:

• Kelemahan otot
• Masalah penglihatan
• Sistem imun yang lemah

Sumber makanan vitamin E

Untuk memenuhi keperluan dan mencegah kekurangan vitamin E pada kanak-kanak, anda harus menghidangkan makanan yang kaya dengan vitamin E. Contohnya badam, minyak sayuran, tomato, brokoli, minyak zaitun, kentang, bayam, jagung, dan kacang soya.

4. Vitamin K

Keperluan untuk vitamin K pada setiap kumpulan umur kanak-kanak:

• 0-6 bulan: 5 mcg
• 7-11 bulan: 10 mcg
• Berumur 1-3 tahun: 15 mcg
• Berumur 4-6 tahun: 20 mcg
• Berumur 7-9 tahun: 25 mcg
• Berumur 10-12 tahun: kanak-kanak lelaki dan perempuan 35 mcg
• Berumur 13-18 tahun: lelaki dan perempuan 55 mcg

Vitamin K diperlukan untuk membantu proses pembekuan darah serta menghentikan pendarahan ketika cedera. Berbanding dengan orang dewasa, kekurangan vitamin K lebih kerap berlaku pada kanak-kanak, terutama bayi.

Ini kerana keperluan vitamin K pada orang dewasa dapat diperoleh dengan mudah dari sumber makanan harian, atau dari proses pembentukan tubuh.

Semasa bayi, bekalan vitamin K yang mereka miliki sangat rendah. Akibatnya, tubuh tidak dapat menjalankan fungsinya secara optimum untuk membeku darah, yang kemudian meningkatkan risiko pendarahan.

Tetapi dalam beberapa kes, kanak-kanak juga kekurangan vitamin K kerana mengambil ubat atau mengalami keadaan perubatan tertentu. Berikut adalah beberapa gejala kekurangan vitamin K pada kanak-kanak:

• Kulit lebam mudah
• Gumpalan darah muncul di bawah kuku
• Najis berwarna hitam gelap, atau bahkan mengandungi darah

Sekiranya dialami oleh bayi, kekurangan vitamin K dapat menyebabkan gejala:

• Pendarahan di kawasan tali pusat dikeluarkan
• Pendarahan pada kulit, hidung, saluran pencernaan, atau bahagian lain
• Pendarahan mendadak di otak, yang berpotensi mengancam nyawa
• Warna kulit semakin pucat dari hari ke hari
• Putih mata bertukar menjadi kuning selepas beberapa hari

Sumber makanan vitamin K

Terdapat pelbagai sumber makanan yang dapat membantu memenuhi keperluan vitamin K kanak-kanak. Contohnya termasuk bayam, brokoli, saderi, wortel, epal, alpukat, pisang, kiwi, dan jeruk.

Vitamin K juga terdapat dalam sumber haiwan, seperti ayam, hati dan daging lembu. Namun, untuk membantu memulihkan keadaan, doktor biasanya akan memberikan suplemen vitamin K (phytonadione) untuk mengatasi kekurangannya.

Makanan tambahan ini boleh diberikan secara oral (minum) atau suntikan sekiranya anak sukar mengambil suplemen oral. Dos makanan tambahan ini biasanya bergantung pada usia dan keadaan kesihatan anak.

Vitamin larut air

Berbeza dengan vitamin larut lemak, vitamin larut air hanya dapat larut dalam air dan bukan lemak. Vitamin larut air terdiri daripada vitamin B kompleks (B1, B2, B3, B5, B6, B7, B9, dan B12), dan vitamin C. Berikut ini adalah penjelasan untuk setiap kekurangan vitamin larut air pada kanak-kanak:

1. Vitamin B1

Keperluan untuk vitamin B1 pada setiap kumpulan umur kanak-kanak:

• Umur 0-6 bulan: 0.3 mg
• Umur 7-11 bulan: 0,4 mg
• Umur 1-3 tahun: 0.6 mg
• Umur 4-6 tahun: 0,8 mg
• Umur 7-9 tahun: 0,9 mg
• Umur 10-12 tahun: lelaki 1,1 mg dan wanita 1 mg
• Umur 13-15 tahun: lelaki 1.2 mg dan perempuan 1 mg
• Umur 16-18 tahun: lelaki 1.3 mg dan perempuan 1.1 mg

Vitamin B1 (tiamin) berfungsi untuk mencegah komplikasi pada organ jantung, perut, usus, otot, dan sistem saraf. Tetapi selain itu, pengambilan vitamin B1 yang mencukupi juga dapat membantu meningkatkan daya tahan tubuh terhadap penyakit.

Malangnya, kanak-kanak yang tidak mendapat pengambilan vitamin B1 yang mencukupi dapat menghidap beriberi. Beberapa gejala kanak-kanak kekurangan vitamin D termasuk:

• Selera makan berkurang
• Otot lemah
• Keletihan
• Penglihatan terjejas

Sumber makanan vitamin B1

Anda boleh mencegah kekurangan vitamin B1 pada anak-anak dengan menyediakan pelbagai makanan seperti daging sapi, telur, ayam, susu, dan keju. Sumber sayur-sayuran juga membantu memenuhi keperluan vitamin B1, seperti jeruk, tomato, kentang, brokoli, asparagus, pisang, epal, dan lain-lain.

2. Vitamin B2

Keperluan untuk vitamin B2 dalam setiap kumpulan umur kanak-kanak:

• Umur 0-6 bulan: 0.3 mg
• Umur 7-11 bulan: 0,4 mg
• Umur 1-3 tahun: 0.7 mg
• Umur 4-6 tahun: 1 mg
• Umur 7-9 tahun: 1.1 mg
• Umur 10-12 tahun: lelaki 1.3 mg dan perempuan 1.2 mg
• Umur 13-15 tahun: lelaki 1.5 mg dan perempuan 1.3 mg
• Umur 16-18 tahun: lelaki 1.6 mg dan perempuan 1.3 mg

Kekurangan vitamin B2 (riboflavin) pada kanak-kanak boleh menyebabkan gejala seperti:

• Luka di sudut mulut dan bibir
• Perubahan warna lebih gelap
• Masalah dengan penglihatan, seperti kepekaan terhadap cahaya, berair, hingga merah
• Kulit kering
• Sakit tekak

Kanak-kanak memerlukan pengambilan vitamin B2 yang mencukupi untuk melancarkan proses pencernaan karbohidrat, lemak, dan protein sebagai sumber tenaga. Selain itu, vitamin ini juga membantu memperbaiki tisu badan yang rosak, serta menjaga kulit, kuku, dan rambut yang sihat.

Sumber makanan vitamin B2

Anak-anak dapat memperoleh vitamin B2 yang mencukupi dari daging, telur, susu, keju, kacang-kacangan, cendawan, brokoli, asparagus, hingga nasi.

3. Vitamin B6

Keperluan untuk vitamin B6 pada setiap kumpulan umur kanak-kanak:

• Umur 0-6 bulan: 0.1 mg
• Umur 7-11 bulan: 0.3 mg
• Umur 1-3 tahun: 0.5 mg
• Umur 4-6 tahun: 0,6 mg
• Umur 7-9 tahun: 1 mg
• Umur 10-18 tahun: lelaki 1.3 mg dan perempuan 1.2 mg

Kekurangan vitamin B6 (pyridoxine) pada kanak-kanak boleh menyebabkan pelbagai gejala, seperti:

• Sistem imun yang lemah
• Bengkak atau luka di sekitar mulut, bibir, dan lidah
• Bibir kering dan pecah-pecah
• Ruam pada kulit
• Keletihan
• Badan kejang

Sumber makanan vitamin B6

Itulah sebabnya, penting untuk pengambilan vitamin B6 yang mencukupi untuk anak-anak agar tidak kekurangan. Sumber makanan vitamin B6 seperti ikan, kentang, ayam, hati sapi, kacang-kacangan, dan beberapa jenis buah masam.

4. Vitamin B12

Keperluan untuk vitamin B12 pada setiap kumpulan umur kanak-kanak:

• Berumur 0-6 bulan: 0,4 mg
• Umur 7-11 bulan: 0,5 mg
• Umur 1-3 tahun: 0.9 mg
• Umur 4-6 tahun: 1.2 mg
• Berumur 7-9 tahun: 1.2 mcg
• Berumur 10-12 tahun: kanak-kanak lelaki dan perempuan 1.8 mcg
• Berumur 13-18 tahun: kanak-kanak lelaki dan perempuan 2.4 mcg

Kekurangan vitamin B12 pada kanak-kanak akan menyebabkan gejala seperti:

• Sakit kepala ringan
• Badan lemah dan letih
• Degupan jantung
• Susah bernafas
• kulit pucat
• Mengalami cirit-birit dan sembelit
• Selera makan berkurang
• Masalah saraf seperti mati rasa, kesemutan, kelemahan otot, dan kesukaran berjalan
• Penglihatan terjejas

Berdasarkan tahap kecukupan, keperluan untuk vitamin B12 meningkat pada beberapa kumpulan usia. Ini kerana vitamin ini diperlukan untuk metabolisme karbohidrat, protein, dan lemak. Terutama untuk membantu pengeluaran sarung dalam sistem saraf (myelin) dan serat saraf.

Sumber makanan vitamin B12

Anda boleh membantu mengelakkan anak anda kekurangan vitamin B12 dengan menyediakan pelbagai sumber makanan. Contohnya daging lembu, ayam, hati sapi, susu, keju, kuning telur, tuna, bandeng, dan lain-lain.

5. Vitamin B3, B5, B7, dan B9

Keperluan untuk vitamin B3, B5, B7, dan B9 secara berurutan dalam setiap kumpulan umur kanak-kanak:

• 0-6 bulan: 2 mg, 1,7 mg, 5 mcg dan 65 mcg
• 7-11 bulan: 4 mg, 1.8 mg, 6 mcg dan 80 mcg
• Berumur 1-3 tahun: 6 mg, 2 mg, 8 mcg dan 160 mcg
• Berumur 4-6 tahun: 9 mg, 2 mg, 12 mcg dan 200 mcg
• Berumur 7-9 tahun: 10 mg, 3 mg, 12 mcg dan 300 mcg
• Berumur 10-12 tahun: 12 mg kanak-kanak lelaki dan perempuan 11 mg, kanak-kanak lelaki dan perempuan 4 mg, kanak-kanak lelaki dan perempuan 20 mcg, dan lelaki dan perempuan 400 mcg
• Berumur 13-15 tahun: 14 mg lelaki dan wanita 12 mg, lelaki dan wanita 5 mg, lelaki dan wanita 25 mcg, dan lelaki dan wanita 400 mcg
• Berumur 16-18 tahun: lelaki 15 mg dan wanita 12 mg, lelaki dan wanita 5 mg, lelaki dan wanita 30 mcg, dan lelaki dan wanita 400 mcg

Sama seperti vitamin B yang lain, keperluan untuk vitamin B3, B5, B7, dan B9 pada anak juga harus dipenuhi dengan betul. Walau bagaimanapun, kes kanak-kanak yang kekurangan beberapa jenis vitamin ini jarang dijumpai.

Sekiranya ada, biasanya gejalanya akan berbeza-beza bergantung pada jenis vitamin yang tidak mencukupi dalam tubuh anak. Khususnya, kanak-kanak yang kekurangan vitamin B3 biasanya mempunyai masalah dengan tekak dan perut. Contohnya merasa mual, muntah, mengalami cirit-birit dan sembelit.

Sementara itu, kekurangan biotin (vitamin B7) mengakibatkan kulit kepala yang rosak dan bersisik. Ia berbeza dengan kekurangan vitamin B5 yang menyebabkan keluhan berupa insomnia, mual, muntah, kekejangan otot, dan mati rasa di beberapa bahagian badan.

Sebaliknya, kanak-kanak yang kekurangan vitamin B9 akan menunjukkan gejala keletihan, bengkak lidah, dan masalah pertumbuhan.

6. Vitamin C

Keperluan vitamin C pada setiap kumpulan umur kanak-kanak:

• Berumur 0-6 bulan:
• Umur 7-11 bulan:
• 1-3 tahun:
• Umur 4-6 tahun:
• Umur 7-9 tahun: 45 mg
• 10-12 tahun: lelaki dan wanita 50 mg
• Umur 13-15 tahun: lelaki 75 mg dan perempuan 65 mg
• Umur 16-18 tahun: lelaki 90 mg dan wanita 75 mg

Pengambilan vitamin C yang mencukupi pada kanak-kanak dapat membantu membentuk dan memperbaiki sel darah merah, tulang, dan tisu badan. Bukan itu sahaja. Kesihatan gusi anak juga selalu terjaga, mempercepat penyembuhan luka, meningkatkan kekebalan tubuh, dan mencegah jangkitan.

Malah, vitamin C juga berperanan penting dalam menyokong proses penyerapan mineral zat besi dalam sumber makanan. Itulah sebabnya kekurangan vitamin C boleh menyebabkan pelbagai gejala pada kanak-kanak, seperti:

• Luka sembuh lebih lama
• Sendi sakit dan membengkak
• Tulang lemah
• Gusi berdarah yang kerap
• Sariawan yang mudah
• Folikel rambut merah

Sumber makanan vitamin C

Agar tidak kekurangan, atau ingin mengatasi kekurangan pengambilan vitamin C pada anak-anak, terdapat pelbagai sumber makanan yang dapat anda sediakan. Termasuk jambu batu, jeruk, pepaya, kiwi, mangga, tomato, pisang, strawberi, brokoli, lada, dan bayam.

Adakah perlu menyediakan makanan tambahan vitamin untuk kanak-kanak?

Makanan tambahan vitamin biasanya disarankan ketika anak mengalami kekurangan vitamin yang cukup parah. Dengan kata lain, suplemen vitamin tidak dapat menggantikan pengambilan vitamin semula jadi yang mesti diperoleh dari makanan.

Kerana satu jenis makanan sebenarnya dapat menyumbang sejumlah vitamin dan pelbagai nutrien lain. Ambil jeruk, sebagai contoh, hanya satu makanan yang dapat memberi anda vitamin C, asid folik, kalsium, dan serat.

Walaupun jumlah keperluan harian anak-anak tidak terlalu banyak, tetapi pengambilan sumber makanan vitamin harus tetap teratur dan sesuai keperluan. Sebilangan besar vitamin tidak dihasilkan oleh tubuh, kecuali vitamin K, yang dihasilkan oleh bakteria dalam usus.

Penting untuk difahami, selagi nafsu dan selera makan anak baik, disertai dengan pemberian makanan harian yang lengkap, tidak perlu memberi suplemen vitamin. Walau bagaimanapun, dalam beberapa kes, suplemen vitamin disyorkan apabila:

• Kanak-kanak mengalami kesukaran untuk mendapatkan pengambilan vitamin yang mencukupi, misalnya kerana gangguan penyerapan nutrien.
• Kanak-kanak itu sakit dan selera makannya menurun. Makanan tambahan bertujuan untuk memenuhi keperluan pemakanan.
• Seorang kanak-kanak yang baru sahaja sembuh dari penyakit. Selepas keadaan mula bertambah baik, anda harus mengurangkan suplemen dan berhenti ketika anak itu sihat sepenuhnya.
• Anak mengalami kesukaran atau tidak mahu makan. Biasanya ini berlaku kerana anda bosan dengan menu harian, sedang tumbuh gigi, sakit, dan sebagainya.
• Kanak-kanak yang kurus atau mengalami kesukaran untuk menambah berat badan. Dalam kes ini, perlu berjumpa doktor terlebih dahulu. Doktor akan menentukan dos dan peraturan untuk memberi anak vitamin suplemen mengikut keperluan mereka.

Di samping itu, perhatikan juga bagaimana memberi suplemen vitamin kepada anak-anak. Kanak-kanak yang dapat menelan dengan baik boleh diberi makanan tambahan dalam bentuk tablet gummy atau oral (minuman). Bagi kanak-kanak berumur kurang dari 3 tahun, suplemen vitamin dapat diberikan dalam bentuk cair sehingga anak tidak tersedak.

Pening setelah menjadi ibu bapa?

Mari sertai komuniti keibubapaan dan cari cerita dari ibu bapa yang lain. Anda tidak bersendirian!